Verem otu, Salbeigamander, Teucrium scorodonia L.
Kutlu ot
Kutluca
Yabani adaçayı
Orman adaçayı
Familyası: Ballıbabagillerden,Lippenblülengewachse, Lamiaceae
Drugları: Verem otu; temerii scorodoniae herba
Verem otunun kökleri hariç tamamımın çay, tentür ve natürel ilaç yapılır.
Giriş: Ballıbabagillerin bir alt grubu olan teucriumgillerin(verem otu¬giller) takriben 300 türü mevcuttur. Bunlardan en önemlisi verem otu, T. scorodonia olup bunun haricinde amber otu, T. marum(marum verum), Meryem otu, T.palium, dag kısa mahmudu, t.montanum, kısa mahmut otu, T. chamaedrys ve kurtluca, T. scordium’yı sayabiliriz. Verem otu ada çayına benzediğinden yabani adaçayı, orman adaçayı veremi iyileştirdiğinden verem otu, kutlu ot veya kutluca diye de anılır. Troya kralı Teucros’un şifalı bitkiler üzerine yaptığı gözlemler nedeni ile bu bitki türlerine teucrium ismi verilmiştir. Tarihte çok eskiden beri kullanılan verem otunu ilk defa detaylı olarak Belçikalı Dr. Martiny veremli has-talarına karşı kullanmış ve tedavi etmiştir.(1895)
Botanik: Verem otu çok yıllık bir bitki olup genellikle ormanların seyrek olduğu yerlerde kümeler halinde bir arada yetişir. Yaprakları 3-7cm uzunluğunda 2-5cm eninde, kısa saplı, yumurta şeklinde, kenarları ker¬tikli, üzeri pörtüklü, koyu yeşil veya grimsi yeşil renkli, karşılıklı bir sonraki ile çapraz. Çiçeklerinin kupa yaprakları miğfer şeklinde, taç yap¬raklarının adaçayından farklı olarak üst dudağı yoktur. Yani verem otu tek dudaklı olup buda dile benzer ve zerve yeşilimsi sarı renklidir. Döllenme tozlukları kahverengimsi kızıl renktedir.
Yetiştirilmesi: Bitki Avrupa ve Asya’nın batısında yaygın olarak yetişir ve genellikle nemli orman, mera ve çimenliklerle su kenarlarında yetişir.
Hasat zamanı: Temmuzdan ekime kadar(kökleri hariç) yerden 5-10cm yukarıdan kesilerek demet yapılır. Gölgelikte ve havadar bir yerde kurutulur. Malesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukca azaltır.
Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) İridoitler olup, en önemlileri; asetilharpagid ve reptosid’dir.
b) Eterik yağ türevleri %02-0,4 olup en önemlileri; aristolen, allo-aromadendren, β-caryophylten, caryophyllenepoksid, α-humulen ve spathulend’ü sayabiliriz.
c) Diterpenler çok az miktarda olup toplamı %0,1 civarındadır ve en önemlileri; teuscorodal, teuscorolid, teuflin ve teuscorodin,
d) Flvonitler; cirsiliol, cirsimaritin, kampferol ve kampferolglikozitler, luteolin ve luteolin glikozitler içerir.
e) Acı maddelerden marrubin, triterpenlerden; ursdasit, minerallerden; magnesiyum ve tanin içerir.
Araştırmalar:
1) Verem otu ile modern klinik araştırmaları yapılmamış olup, araştır-malar 20. yüzyılının homeopatik çalışmalarına dayanır. Belçikalı Dr. Martiny bir hastasını muayene eder ve akciğer veremi teşhisi koyar ve hastanın en fazla birkaç ay yaşayabileceğini düşünür. Aradan bir yıl ge¬çer ve hastanın bunduğu semte uğradığında çoktan ölmüş olabile-ceğini düşündüğü hastanın dipdiri olduğunu görür. Hastaya bunu nasıl başardığını söyler. Oda yaşlı bir kadının tavsiyesine uyarak verem otu çayı içtiğini söyler. Bunun üzerine Dr. Martiny akciğer, lenf bezi, bezeler, kemik, eklem, ve cinsel organlardaki vereme karşı kullanmış ve hastaları iyileştirmiştir.(LBH II. 601)
2) Homeopati doktarlarından Schulz kemik veremi, A. Stiegele cinsel organlardaki veremi, Schoeler mesane veremi ve E, Schlegel her türlü vereme karşı etkili olarak kullanmış ve tedavi etmişlerdir.(age)
Tesir şekli: Yaraları iyileştirici, antibakteriyel(bakterileri öldürücü), şiş-kinlik giderici, terletici, damarları büzücü ve romatizmayı önleyicidir.
Kullanılması:
a) Homeopatide başta verem hastalıklarına özellikle de akciğer; lenf be-zi; beze; kemik; eklem; hüye (haya); ve cinsel organlardaki vereme karşı kullanılır. Ayrıca grip, öksürük, bronşit, bronşiel astıma, astıma, lenf şişmesi ve ağrıları, lenf damarlarının ağrı ve tıkanmasına karşı kullanılır.
b) Halk arasında; öksürük, bronşit, grip, üşütme, şişkinlik, iştahsızlık, romatizma ve guta karşı kullanılır.
Haricen; yara ve çıbanlara karşı lapası yapılarak sarılır.
Açıklama: Verem otu üzerine yapılan homeopatik araştırmalar bu bitkinin vereme karşı etkili olduğunu belgelemişlerdir.
Birleşimindeki iridoitler harpago kökünün birleşimindeki iridoitlerle aynı olup bu nedenle bu bitkinin romatizmaya karşı etkili olması gerekir. Fakat henüz bu yönde araştırmalar yapılmamıştır.
Çay: İki kahve kaşığı ince kıyılmış, kurutulmuş veba otu demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dakika demlemeye bırakılır ve sonra süzülerek içilir.
Çay harmanları:
Gökçek Bronşit çayı;
>20gr Sinirli ot
>20gr Kekik otu
>20gr Calba çiçeği
>20gr Verem otu
>20gr Itır kökü
Gökçek Bademcik iltihapı çayı;
>30gr Ada çayı
>30gr Beş parmak kökü
>20gr Papatya çayı
>20gr Verem otu
Gökçek Verem çayı;
>20gr Itır kökü
>20gr Verem otu
>20gr Ada çayı
>20gr Kekik otu
>20gr Sinir otu
Homeopati: Verem otu ince kıyıldıktan sonra 20gr bir şişeye konur ve üzerine 80ml %70’lik alkol ilave edilir, 4-6 hafta bekletildikten sonra süzülerek homeopatide ‘Teucrium Scorodonia’ ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla alınır.
Hastalığın belirtisi:
1) Burun ve boğazda; kuruma, kaşıntı, batma ve ses kısılması.
2) Kulağın ağrıma, çınlama ve batması gibi his.
3) Acı verici kuru öksürük (balgamsız).
4) İştahsızlık, hazımsızlık ve şişkinlik
5) İç huzursuzluk kalp çarpıntısı, uyku rahatsızlığı
6) Kaslarda veya eklemlerde batıcı, kısa ağrılar (romatizma).
7) Lenf bezleri şişer.
Yan tesiri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.
Funda 0,2-0,5m 4-8 Aylar Ça,Ho,Na Otu
B) Amber otu, Katzengamander, Teucrium marum
Burun otu
Kedi çiçeği Syn: Marum Verum
Kedi verem otu
Familyası: Ballıbabagillerden, lippenblütengewichase, lamiaceae.
Drugları: Amber otu, teucrii herba
Amber otunun kökleri hariç tamamı çay,tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.
Botanik: 20-50cm boyunda sürekli yeşil olan ve kışın ölmeyen bitki oldukça sık çatallı, gövdesi dört köşeli ve yarpuzu andırır bir kokusu var-dır. Kokusuna kediler gider ve bitkiyi severler bu nedenle kedi verem otu veya kedi çiçeği diye de anılır. Bitki genellikle burundaki rahatsızlık¬lara karşı kullanıldığından burun otlu diye de anılır. Yaprakları oldukça küçük olup genellikle mızrak şeklinde, kenarları bütün açık yeşil veya grimsi yeşil renktedir. Çiçeğinin sadece alt dudağı olup üst dudağı yoktur. Alt dudak takriben 1cm uzunluğunda dil şeklinde ve ortadan kırılmış gibidir. Dil şeklindeki taç yaprakları kan kırmızısı veya leylaki renktedir.
Yetiştirilmesi: Genellikle Akdeniz ülkelerinde, kayalık yerlerde yabani olarak yetişir.
Hasat zamanı: nisandan eylüle kadar ot yerden 5-7cm yukarıdan kesi¬lir, temizlenir, demet yapılır. Havalı, gölgelik yerlerde kurutulur.
Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Eterik yağlar; Dilichodial %35-75, Teucrein %10-30 oranında ve çok az miktarda Dolicholacton içerir.
b) Diterpenler; %0,15-0,25 oranında Teumarin içerir.
c) Flavonitler; Cirsilineol, Cirsiliol, Cirsimaritin ile Luteolin ve Apigeninglikozitler içerir.
d) Ayrıca tanin, triterpenositler, organik asitler, reçine, vitaminler, acı maddeler
Araştırmalar: İlk taramayı İtalyan doktor Matthiolus 16.yy.da yapmış ve bitkinin karaciğer rahatsızlıklarına kaşı etkili olduğunu ve emzikli ka¬dınların sütünü artırdığı tespit etmiştir. Amber otu üzerine modern an¬lam¬da klinik araştırması maalesef yapılmamıştır.
Tesir şekli: Kramp çözücü, safra artırıcı, iltihapları önleyicidir.
Kullanılması:
a) Homeopati’de; başta burundaki polipler, kuruma, kabuk bağlama, nun kokması, burun nezlesi, burun akıntısı, burun kaşıntısı, burundaki akıntının ve burun deliklerinin tıkanması, kronik nezle ve burun mukozasının kronik iltihaplanması gibi burun rahatsızlıkları ile öksürük, bronşit, astım, romatizma, bağırsak kurtları, karaciğer ve safra rahatsızlıklarına karşı kullanılır.
b) Halk arasından Amber otu başta burundaki kuruma, tıkanma, fazla akıntı, kaşıntı, kronik nezle gibi rahatsızlıklara karşı ve karaciğer ve de safra rahatsızlıklarına, bademcik iltihap ve şişmesi gibi rahatsız¬lıklara karşı kullanılır.
Çayı: Kurutulmuş, ince kıyılmış Amber otundan bir kahve kaşı demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.
Çay Harmanları:
Bahar nezlesine (saman nezlesi) karşı çay;
>50 gr Amber otu
>20 gr Papatya çiçeği
>20 gr Calba çiçeği
>5 gr K.sarı kökü
>5 gr Arnika çiçeği
Polip ve varislere karşı çay;
>70 gr Amber otu
>20 gr Kırlangıç otu
>5 gr Dik asma otu
>5 gr Mazı sürgünü
Safra kesesi iltihaplanmasına karşı çay;
>20 gr Amber otu
>20 gr Nane yaprağı
>20 gr Papatya çiçeği
>20 gr Kaz otu
>20 gr Zerdeçal kökü
Nezle çayı;
>40 gr Amber otu
>20 gr Adaçayı
>20 gr Kekik otu
>20 gr Papatya
Homeopati’de: Taze Amber otundan 20gr ince kıyıldıktan sonra bir şişeye konur ve üzerine 80ml %70’lik alkol ilave edilerek 4-6hafta bek-letilir ve iki günde bir çalkalanır. Güneş ışınlarından uzakta muhafaza edi-len sıvı süzülerek Homeopati’de <
Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Burun delikleri tıkanır, burun deliklerinde kabuklar oluşur, sık sık yara ve iltihap oluşur ve polip vardır
2) Kronik yutak nezlesi ve burnun gerisinde bol sümük olur
3) Hasta sık sık kollarını açarak gerilme hissi duyar
4) Anüsünde kaşıntı hisseder
5) Ayak parmaklarının tırnaklarında ağrı hisseder
6) Ağrılar öksürükler birlikte artar
7) Yutakta kaşıntı ve ısırma hisseder
Bu gibi hallerde Amber otu tentürü gerekir.
Çok Yıllık 0,2-0,6m 5-8 Aylar Ça Otu
C) Kurtluca otu, Lauchgamander, Teucrium scordium
Veba çiçeği
Kokarca
Drugları: Kurtluca otu; Teucrii scordii herba
Kurtlucanın kökleri hariç tamamının çayı yapılır.
Botanik: Bitki 20-60cm boyunda, çok yıllık, sarımsak gibi kokar. Bu ne-denle Kokarca otu diye anılır. Yaprakları karşılıklı mızrak şeklinde, kenarları kertikli, yeşil yaprakların üzerine hafif leylaki renk dalgası yayılmış¬tır. Gövdesi (sapı) tüylü ve leylaki renklidir. Çiçekleri leylaki renkli, aç yapraklarının aynı diğerlerinde olduğu gibi sadece alt dudaktan ibarettir.
Araştırmalar: 16.yy.da doktor Girolamo Fracas Toro bitkinin vebaya karşı etkili olduğunu tespit etmiş ve 1668’de Basel’daki (İsviçre) veba salgınında vebaya karşı etkili olarak kullanılmıştır. Günümüzdeki modern anlamda klinik araştırması ise yapılmamıştır.
Kullanılması: Halk arasında iltihaplı ve cerahatli deri hastalıklarına karşı haricen sargısı yapılır ve dahilen ise bronşit ve enfeksiyona karşı kullanılır.
D) Kısamahmut otu, Edelgamander, Teucrim chamaedrys
Yer meşesi
Yer palamudu
Drugları: Kısamahmut otu; Teucrii herba
Boyu kısa olduğundan Kısamahmut otu diye anılan bitki üzerinde 1992’ de Fransa’da yapılan bir araştırmada karaciğer iltihaplanmasına (hepatit) sebep olduğu tespit edilmiştir bu nedenle bu bitkinin kullanılması mahzurludur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder